Cam kết phẫu thuật không chỉ là thủ tục

Trước bất cứ một ca mổ nào, người bệnh hoặc thân nhân cũng phải ký vào giấy cam kết phẫu thuật. Đây là một trong những thủ tục hành chính bắt buộc, có tính pháp lý trong hồ sơ bệnh án. Nội dung chính của tờ cam kết này được hiểu là người bệnh hoặc thân nhân đã được nghe giải thích và hiểu về cuộc phẫu thuật cũng như những nguy cơ có thể gặp phải trong quá trình mổ. Việc làm này sẽ thuận tiện cho cả hai bên trong trường hợp có các vấn đề phát sinh liên quan đến chuyên môn, tài chính hay pháp luật…

Bỗng dưng bị… mổ

Khi phải đi khám bệnh, hoặc đôi khi chỉ là kiểm tra sức khoẻ định kỳ, ít ai chuẩn bị tâm lý để nghe động từ “mổ”. Nhưng có những bệnh lý mà khi phát hiện ra, phương pháp điều trị được đề nghị là phẫu thuật. Có thể người bệnh cảm thấy lo sợ, nghĩ đến tình huống xấu, đôi khi suy sụp. Không chỉ vậy mà người thân của bệnh nhân cũng rất dễ bị ảnh hưởng tâm lý một cách nặng nề. Tuy nhiên, chúng ta nên hiểu: mổ là cuộc đánh đổi một nguy cơ rõ ràng hoặc tiềm tàng với việc bệnh được điều trị triệt để hoặc ít nhất là những nguy cơ liên quan đến tính mạng được giải quyết ngay lập tức. Khi mà việc dùng thuốc hay các liệu pháp can thiệp không còn ý nghĩa hoặc không còn mang lại tiên lượng tốt hơn cho chất lượng cuộc sống trước mắt và lâu dài của bệnh nhân, việc phẫu thuật là lựa chọn thích hợp.

Những bác sĩ liên quan và quyết định tới kết quả cuộc mổ là: bác sĩ phẫu thuật, bác sĩ gây mê, bác sĩ hồi sức và bác sĩ trực tiếp điều trị (trước và sau mổ – đôi khi là chính bác sĩ phẫu thuật – hay một bác sĩ có chuyên môn và trách nhiệm tương đương). Ngoài ra, đội ngũ giúp việc cho bác sĩ có vai trò rất quan trọng, tất cả sẽ làm việc theo một nhóm thực hiện việc mổ xẻ và luôn mong muốn đạt được kết quả tốt nhất.

Cuộc mổ nào cũng có thể gặp biến chứng

Đối với bác sĩ, sẽ không có cuộc mổ nếu như biết trước hay dự đoán biến chứng chắc chắn xảy ra. Bất kỳ cuộc mổ nào cũng có nguy cơ, tai biến, kể cả những cuộc mổ đơn giản nhất, thời gian mổ ngắn nhất. Tuy nhiên, tỷ lệ của tai biến này là nhỏ và xác suất thành công của cuộc mổ thường cao hơn rất nhiều so với biến chứng.

Vì vậy, trước một quyết định đúng đắn của bác sĩ phẫu thuật, người bệnh nên chủ động tìm hiểu để có những thông tin thiết yếu về cuộc mổ, vì đó là những gì liên quan trực tiếp đến tính mạng người bệnh và cuộc sống của người thân.

Đừng ngại đặt câu hỏi

Trước khi đọc, nghe giải thích về cuộc mổ, rồi quyết định ký tên vào tờ cam kết phẫu thuật, người bệnh hoặc người thân bệnh nhân hãy biết cách bảo vệ quyền lợi chính mình và người thân bằng cách đặt những câu hỏi thiết yếu cho bác sĩ. Việc này giúp chính bản thân người bệnh được chuẩn bị tinh thần tốt, và cũng giúp các bác sĩ làm việc nghiêm túc và trách nhiệm hơn với bệnh nhân và đúng với đạo đức nghề nghiệp.

Ngày nay, phương tiện truyền thông rất phong phú và đa dạng đã giúp ích nhiều hơn cho người bệnh. Tuy vậy, bệnh nhân vẫn nên chọn lọc và đừng ngần ngại đặt câu hỏi cho bác sĩ trực tiếp điều trị mình về những thắc mắc chưa được giải đáp hay giải đáp chưa thoả đáng trước một cuộc mổ. Hãy là những người bệnh có trách nhiệm, biết yêu, biết nâng niu cơ thể và cảm xúc của chính mình bằng cách đặt câu hỏi cho bác sĩ. Việc này sẽ góp phần không nhỏ làm cho chất lượng điều trị bệnh ngày một hoàn thiện.

Với những câu hỏi của mình, thông tin người bệnh thu được sẽ giúp người bệnh hiểu hơn về cơ thể mình, tình trạng sức khoẻ hiện tại và chuẩn bị tốt hơn tâm lý cho cuộc mổ. Ngược lại, bệnh nhân và người thân cũng được bác sĩ đặt các câu hỏi liên quan đến cuộc mổ, từ đó lượng giá được nguy cơ bằng các thang điểm đã được in trong y văn và sử dụng rộng rãi trên thế giới, đồng thời dự đoán được tỷ lệ thành công của cuộc mổ.

NHỮNG CÂU HỎI THIẾT YẾU CỦA NGƯỜI BỆNH TRƯỚC KHI KÝ VÀO CAM KẾT PHẪU THUẬT

Phẫu thuật, ngôn ngữ nói thông dụng là mổ. Vậy việc mổ là gì, những gì liên quan đến việc mổ?

Khi phải đi khám bệnh, hoặc đôi khi cũng chỉ là kiểm tra định kỳ sức khỏe, đa số quí vị không chuẩn bị tâm lý cho động từ “ mổ”. Vì chẳng ai lập trình cho cuộc đời mình đau yếu, có bệnh tật, phải dùng thuốc ngắn ngày hay dài ngày và nhất là việc mổ xẻ. Vì vậy, khi nghe bác sỹ mổ (phẫu thuật viên) giải thích và đề nghị: Mổ!

Có thể quý vị cảm thấy lo sợ, cảm thấy mọi thứ rối tung, không biết rồi mọi việc sẽ ra sao. Đây là tâm lý rất dễ có ở bất kỳ ai, khi nói đến chuyện mổ xẻ. Một cỗ máy vẫn đang hoạt động , không lỗi hoặc có lỗi nhưng chấp nhận được,... bỗng dưng bị giỡ ra, ít nhất để xem xét hay để cắt xén ít nhiều… rồi khi ráp lại, liệu có còn được như cũ??? Điều này đôi khi khiến cho quý vị suy sụp, cảm thấy mọi thứ gần như chấm dứt, xám xịt. Không chỉ như vậy mà những người thân của quý vị, cũng bị ảnh hưởng tâm lý rất nặng nề.

Tuy nhiên, mổ là một cuộc đánh đổi một nguy cơ rõ ràng hoặc tiềm tàng với việc bệnh được điều trị triệt để hoặc ít nhất là những nguy cơ liên quan đến tính mạng được giải quyết ngay lập tức, nếu như việc dùng thuốc hay các liệu pháp can thiệp không còn ý nghĩa hoặc không còn mang lại tiên lượng tốt hơn cho cuộc sống trước mắt và lâu dài của quý vị. Vì vậy, trước một quyết định đúng đắn của bác sỹ mổ, quý vị cũng nên chủ động để có những thông tin thiết yếu về cuộc mổ, vì đó là những gì liên quan trực tiếp đến tính mạng của bản thân quý vị và đến cuộc sống của người thân (tâm tư, tình cảm, năng lực kinh tế, sự hỗ trợ từ nhiều phía và về mọi mặt…). Cùng với việc mổ xẻ này, thì việc nhận lấy những nguy cơ có thể xảy ra là không tránh khỏi mặc dù chẳng bác sỹ nào, hay bản thân người bệnh lại lập trình cho những biến chứng có thể xảy ra trong mổ hoặc sau mổ cả.

Trước một bệnh nhân có chỉ định mổ. Những người bác sỹ có liên quan và quyết định tới kết quả cuộc mổ là: bác sỹ mổ, bác sỹ gây mê, bác sỹ hồi sức và bác sỹ trực tiếp điều trị (trước mổ và sau mổ- đôi khi là chính bác sỹ mổ- hay một bác sỹ có chuyên môn và trách nhiệm tương đương). Ngoài ra còn có đội ngũ giúp việc cho bác sỹ, tất cả sẽ làm việc thành một nhóm thực hiện việc mổ xẻ để mong muốn đạt được kết quả tốt nhất.

Về nguyên tắc làm việc, bác sỹ mổ là người quyết định việc này: mổ cấp cứu, mổ cấp cứu có trì hoãn hay mổ lên chương trình. Bác sỹ mổ luôn là người đầu tiên cân nhắc giữa việc mổ- không mổ, được- mất, tốt nhất- xấu nhất. Và việc đánh giá tiềm lực trang trải tiền bạc cho cuộc mổ là một yếu tố quan trọng trong quyết định đó. Do đó, sự hợp tác và hiểu biết lẫn nhau giữa hai bên là vô cùng cần thiết. Trong đa số các trường hợp, bác sỹ giúp người bệnh đạt được vế tích cực trong cán cân mà ông ta đặt lên cho quý vị lựa chọn, Tuy nhiên, đôi khi có những yếu tố khách quan, thì chính quý vị lại là người phải nhận phần thiệt thòi, mặc dù trong trường hợp này, bác sỹ cũng thiệt thòi không kém gì quý vị.

Mặc dù, mỗi loại phẫu thuật có những tỉ lệ biến chứng nhất định. Nhưng thông thường thì xác suất thành công của cuộc mổ thường cao hơn rất nhiều so với tỉ lệ biến chứng. Và chất lượng cuộc sống của quý vị- không ai khác- chính quý vị là người quyết định.

Việc mổ xẻ của quý vị cũng giống như việc di chuyển hàng ngày bằng bất cứ phương tiện gì, điều không may có thể xảy ra với bất kỳ ai, di chuyển bằng bất kỳ phương tiện gì, trên bất kỳ đoạn đường nào. Đối với bác sỹ, sẽ không có cuộc mổ nếu như biết trước hay dự đoán biến chứng chắc chắn xảy ra.

Vì vậy, trước khi đọc, nghe giải thích về cuộc mổ, rồi quyết định lý tên vào tờ giấy cam kết phẫu thuật- việc này là thường quy ở tất cả các cơ sở y tế thì quý vị, những khách hàng thông minh, những người tiêu dùng (dịch vụ y tế) có trách nhiệm hãy biết cách bảo vệ quyền lợi của chính mình và người thân của mình bằng cách đặt những câu hỏi thiết yếu cho chính các bác sỹ tiếp xúc với quý vị trước khi thực hiện ca phẫu thuật. Việc này, giúp chính bản thân quý vị được chuẩn bị tinh thần tốt và cũng giúp các bác sỹ làm việc nghiêm túc và trách nhiệm hơn đối với bệnh nhân và đúng với đạo đức nghề nghiệp.

1. Đối với bác sỹ mổ:
- Tại sao phải mổ?
- Nếu không mổ, có cách nào điều trị khác được không?
- Mục đích của cuộc mổ là gì?
- Sau khi mổ, kết quả cuộc mổ tốt nhất là gì?
- Trong và sau khi mổ có thể có biến chứng gì?
- Xác suất mỗi biến chứng là bao nhiêu?
- Tiến trình cuộc mổ diễn ra như thế nào?
- Chi phí thông thường cho một cuộc mổ là bao nhiêu?
- Chi phí cho cuộc mổ có biến chứng là bao nhiêu?
- Nguy cơ tử vong của cuộc mổ là bao nhiêu?
- Nguy cơ phải mổ lần 2, lần 3, mổ lại là có hay không?

2. Đối với bác sỹ gây mê - hồi sức: Có hai vấn đề chính: nguy cơ và biến chứng
- Nguy cơ của gây mê là những gì?
- Xác suất của mỗi nguy cơ là bao nhiêu?
- Tiến trình bình thường của việc gây mê - hồi sức sau mổ diễn ra như thế nào?
- Nguy cơ tử vong do gây mê là bao nhiêu?
- Thời gian gây mê là bao lâu?
- Thời gian hồi sức là bao lâu?
- Ngay sau cuộc mổ, bệnh nhân phải đối mặt với những khó chịu gì ?
- Sau khi ra khỏi bệnh viện, liệu những vấn đề liên quan đến gây mê còn tồn tại không? Nếu có thì có hướng giải quyết hay không?
- Biến chứng của gây mê là gì? Xác suất là bao nhiêu?

Với những câu hởi trên đây, thông tin quý vị thu được sẽ giúp quý vị hiểu hơn về cơ thể mình, với tình trạng sức khỏe hiện tại của quý vị và chuẩn bị tốt hơn tâm lý cho cuộc mổ. Điều này vô cùng quan trọng cho cả quý vị và bác sỹ . Không chỉ dừng lại ở đó, quý vị cũng sẽ được các bác sỹ đặt các câu hỏi liên quan đến cuộc mổ từ đó lượng giá được các nguy cơ bằng các thang điểm đã được in trong y văn và sử dụng rộng rãi trên thế giới, đồng thời cũng dự đoán được tỉ lệ thành công của cuộc mổ.

Ngày nay, thông tin mạng rất phong phú đã giúp ích nhiều hơn cho người bệnh. Tuy vậy, quý vị vẫn nên chọn lọc và đừng ngần ngại đặt câu hỏi cho bác sỹ trực tiếp điều trị cho quý vị về những thắc mắc chưa được giải đáp hay giải đáp chưa thỏa đáng trước một cuộc mổ. Hãy là những người bệnh có trách nhiệm, biết yêu, biết nâng niu cơ thể và cảm xúc của chính mình bằng cách đặt câu hỏi cho bác sỹ. Việc này sẽ góp phần không nhỏ làm cho chất lượng điều trị bệnh ngày một được cải thiện.

bacsinoitru.vn